اثرات عصاره آبی گیاه زنیان (trachyspermum copticum l.) بر علایم سندرم ترک در موش صحرایی نر

اعتیاد پدیده ای خانمانسوز و تباهی آور است . در حال حاضر بیش از 2/1 میلیون نفر معتاد در ایران وجود دارد. از این رو درمان صحیح و قطعی این معضل اجتماعی باید مورد توجه قرارگیرد. از سوی دیگر استفاده از گیاهان دارویی به قدمت عمر انسان است و اسناد چندین هزار ساله موجود در تاریخ طب حاوی اطلاعات و تجربیات ارزشمند گیاه درمانی است . بر اساس پژوهش های موجود گیاه زنیان با نام علمی trachyspermum copticum l. دارای اثرات درمانی متعددی همانند اثرات آنتی سپتیک ، کاهنده کلسترول خون ، خلط آور و تسکین دهنده اسپاسم است اما در باور مردم ایران این گیاه در درمان اعتیاد نیز استفاده می شود. این پژوهش اولین کار عملی در جهان است که توسط محققین ایرانی انجام گرفته و به بررسی اثرات درمانی عصاره آبی گیاه زنیان می پردازد. پس از تهیه میوه گیاه زنیان از ارتفاعات 1100 متری بین ایذه و ده دز در خوزستان ، عصاره گیاه در غلظت های 20،10 و 30 درصد توسط دستگاه سوکسله تهیه شد. بعد از آزمایش های اولیه پنج گروه ده تایی موش صحرایی نر با تزریق مرفین به صورت زیر جلدی (s.c.) معتاد شدند. پس از حصول اطمینان از اعتیاد حیوانات ، یک گروه به عنوان شاهد، گروهی تحت درمان با متادون و 3 گروه با عصاره آبی گیاه زنیان در غلظت های 20،10 و 30 درصد درمان شدند در کلیه گروه های مورد مطالعه پس از تزریق نالوکسان به صورت تزریق داخل پریتوئن (i.p.) نشانه های وابستگی به مرفین که به صورت کاهش وزن ، اسهال و پرش (jumping) تظاهر می کرد، مطالعه شدند. در غلظت 30 درصد، به علت غلظت بالای زنیان ، 70 درصد از موش ها از بین رفتند لذا این گروه حذف شد. پس از بررسی داده ها با آزمون anova (یک طرفه ) و سپس آزمون lsd مشخص گردید که عصاره آبی گیاه زنیان در غلظت 10 درصد با 05/0 p< می تواند همانند متادون در کاهش علایم سندرم ترک اثربخش باشد.